Thiền vipassana là phương pháp thiền cổ xưa có nguồn gốc từ Ấn Độ. Nhiều người nghĩ rằng những ai theo đạo mới ngồi thiền nhưng thực tế bất cứ ai cũng có thể thực hiện. Thiền vipassana giúp cho người hành thiền có nhiều lợi ích tuyệt vời. Hãy khám phá về bộ môn này cùng Profile Nghệ Sĩ nhé!
⭐Thiền Vipassana là gì?
Thiền Vipassana là một trong những phương pháp thiền xưa nhất từ đất nước Ấn Độ và được Đức Phật Thích Ca khám phá hơn 2500 năm. Cách thức thiền định này được Đức Phật truyền dạy như liều thuốc chữa bệnh cho nhân loại. Nó là một Nghệ Thuật giúp cho con người loại bỏ những lo lắng, phiền não, tức giận, căng thẳng trong tinh thần.
Từ đó, con người đạt đến mức độ hạnh phúc cao nhất và hoàn toàn giải thoát. Không chỉ chữa trị bệnh tật bằng liệu pháp tinh thần nó còn giúp con người loại bỏ những khổ đau.
Vipassana được dịch thành “Tuệ” là một sự thức tỉnh sáng suốt trước những gì đã xuất hiện đúng như nó xuất hiện. Dễ hiểu hơn, Vipassana là sự thay đổi bằng cách quan sát và nhìn nhận, nó chú trọng tới tương quan mật thiết của tâm và thân.
Người luyện tập tự quan sát và khám phá bản thân mình đi vào nguồn gốc của tâm và thân sau đó xóa bỏ những bất tịnh về tinh thần. Người luyện tập thành công sẽ có thân tâm thanh tịnh, tràn ngập tình thương và lòng từ bi.
⭐Nguồn gốc Thiền Vipassana
Phương pháp Thiền Vipassana được xem là cách thiền định xưa nhất tại Ấn. Nó cũng là phương pháp cốt lõi mà chính Đức Phật đã tu tập, sau đó ngài giảng dạy lại cho những thiên sinh trong 45 năm.
Ở khu vực phía Bắc Ấn Độ hiện nay là tiểu bang Uta Pradesh và Biha đã thực hiện theo những giáo lý của Đức Phật mà thoát khỏi những khổ đau trong cuộc sống. Không chỉ vậy họ thành công ở mọi lĩnh vực trong sự nghiệp, gia đình, cuộc sống,…
Phương pháp Thiền Vipassana nhanh chóng lan truyền sang các quốc gia như Miến Điện, Thái Lan, Sri Lanka và một số quốc gia khác mang lại nguồn năng lượng tích cực cho những ai luyện tập.
Sau khi Đức Phật niết bàn những giáo lý giá trị của ngài cũng không còn xuất hiện tại Ấn Độ. Tuy nhiên, Miến Điện đã lưu giữ và bảo tồn giáo lý Thiền Vipassana trải qua 2000 năm. Hiện nay, Thiền Vipassana quay trở lại thình hành nhờ Thiền sư S. N. Goenka. Vị thiền sư này đã hướng dẫn các thiền sinh tại Ấn Độ từ năm 1969 và nhiều quốc gia khác.
Thiền sư S. N. Goenka đã có hơn 350 khóa học Thiền Vipassana và đào tạo 129 vị đồ đệ. Họ đã hướng dẫn và lan truyền khóa học tốt đẹp này đến khắp mọi nơi trên thế giới.
⭐Thiền Vipassana có tác dụng gì?
Thiền Vipassana mang lại cho con người những lợi ích tuyệt vời, nhất là khi mỗi chúng ta gặp rất nhiều vấn đề về tinh thần và tình cảm. Khoa học và kỹ thuật phát triển quá nhanh khiến cho niềm đam mê vật chất trong con người trỗi dậy và có nhiều áp lực vô hình. Thiền Vipassana đơn giản sẽ giúp bạn nhìn về bản chất thật sự của vấn đề và tâm hồn trở nên an lạc hơn.
Cũng giống như việc, bạn luyện tập thể dục để trau dồi sức khỏe thể chất thì thiền Vipassana giúp bạn có một tinh thần khỏe mạnh hơn. Chúng ta sẽ có một tâm hồn lành mạnh, nhìn nhận sự việc bằng cảm nhận trung tính không thiên vị.
Ngoài ra, thiền Vipassana giúp bạn đón nhận mọi biến đổi trong cuộc sống theo cách bình thản hơn. Bạn sẽ có cảm xúc cân đối và bình tĩnh trước mọi tác động của tự nhiên hay xã hội.
Tu thiền Vipassana cũng giúp bạn vượt qua mọi khổ đau trong cuộc sống. Thay vì tham, sân si khiến bạn suy nghĩ quá nhiều, bế tắc thì bạn sẽ có hướng suy nghĩ tích cực, thâm tâm an lạc và nội tâm lành mạnh hơn.
Một lợi ích dễ dàng thấy được sau khi thực hành thiền Vipassana chính là khả năng tập trung của bạn cao hơn, trí nhớ gia tăng, từ đó giúp cho mọi người dễ dàng học hỏi và thấu hiểu.
Những căn bệnh bắt người từ tinh thần của bạn như huyết áp cao, nhức đầu, khó thở, lở loét, ung thư,… cũng có thể được chữa lành bằng cách hành thiền Vipassana nhờ nguồn năng lực tích cực mà bạn tạo ra.
⭐Hướng dẫn cách thực hành thiền Vipassana cơ bản
Để tự thực hành thiền Vipassana cơ bản, người hành thiền cần thực hiện theo những hướng dẫn sau để mang lại hiệu quả tối đa:
⭐Chọn không gian thiền
Chọn không gian thiền vô cùng quan trọng và ảnh hưởng tới hiệu quả mà bạn đạt được. Vì vậy, những nơi thoáng mát, yên tĩnh sẽ là sự lựa chọn tốt nhất. Bạn cũng nên để ý tới việc lưu thông không khí, bạn không nên chọn những nơi quá hẹp và ngộp. Do thiền Vipassana chú trọng tới hơi thở nên việc lưu thông không khí rất quan trọng.
Tuy nhiên, nếu bạn là một người tập trung và có quyết tâm thực hiện Vipassana thì quan trọng là thực hành chứ không phải tìm thấy nơi hoàn hảo mới ngồi thiền.
Chỉ cần không quá ồn ào, không bị ảnh hưởng bởi những người trong gia đình, bạn bè thì cũng có thể hành thiền Vipassana. Người tập luyện cần ngồi trên giường hay sàn nhà, sàn gỗ,… nhưng ngồi trên nệm quá dày khiến bạn không thể thẳng lưng, ảnh hưởng cột sống.
⭐Tư thế ngồi đúng
Khi ngồi thiền, bạn khoanh chân xếp bằng hoặc theo tư thế kiết già, bán già. Khoanh chân bình thường phù hợp với những ai mới tham gia vào thiền Vipassana. Những ai có vấn đề về chân như đau khớp chân, dị tật cũng có thể ngồi để hành thiền.
#Ngồi xếp bằng
Ngồi xếp bằng là tư thế quen thuộc và dễ dàng nhất. Bạn ngồi khoanh hai chân, thẳng lưng và để tay mình thả lỏng đặt trên đầu gối hoặc trước bụng. Không khuyến khích, thiền sinh ngồi theo cách này lâu dài vì dễ bị trùng xuống, ngã về phía trước và hành thiền không tập trung.
#Tư thế kiết già
Trước khi ngồi thiền bạn phải giữ tinh thần thoải mái, bình lặng trước. Sau khi ngồi xuống thì nắm bàn chân phải đặt lên đùi trái và đặt bàn chân càng gần hông nhất càng tốt. Tư thế ngồi này còn gọi là tư thế hoa sen.
Người luyện tập hãy căn chỉnh gót chân trái sát khớp hông. Lưu ý cần xoay khớp cổ chân kỹ lưỡng để tránh chấn thương. Nắm bàn chân trái đặt lên đùi phải của bạn và cũng đặt sát hông nhất khi có thể.
Ngoài ra, cần giữ phần trên thẳng bằng cách giữ lưng thẳng, mở ngực và bắt đầu hít thở sâu. Bàn tay phải của bạn đặt lên bàn tay trái và kéo sát vào phần bụng, ngón tay cái chạm nhẹ vào nhau.
#Tư thế bán già
Tư thế này là cách ngồi gác một chân lên bắp đùi, bắp vế của chân còn lại. Cách này giúp bạn thẳng lưng và không bị mất thăng bằng nếu thiền sâu. Tuy nhiên tư thế ngồi hoa sen kiết già vẫn là tư thế mang đến nhiều tác dụng nhất.
Nếu bạn thấy khó khăn khi ngồi thiền Vipassana thì có thể lót một cái gối dưới mông để mở hạn chế đau, mỏi lưng. Bạn chỉ cần kê dưới mông chứ không phải ngồi lên, hai đầu gối vẫn ở dưới sàn để giữ cho cột sống và xương cùng thẳng.
⭐Kiểm soát cảm xúc
Sau khi chọn được chỗ ngồi và vào tư thế người thiền định cần kiểm soát cảm xúc trước khi bắt đầu. Mọi người hãy gác lại những muộn phiền, bực bội và lo lắng trong cuộc sống để đầu óc của bạn thảnh thơi hơn thì việc luyện tập thiền mới có hiệu quả cáo. Việc thiền định lâu ngày sẽ giúp bạn không còn những cảm xúc tiêu cực đến thường xuyên và bạn cảm thấy mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn.
Để kiểm soát cảm xúc bạn có thể áp dụng những mẹo nhỏ như: cột tóc gọn gàng, mỉm cười trước khi hành thiền, mặc trang phục thoải mái, dùng nến thơm hoặc tinh dầu để thư thái nếu có thể,…
⭐Tâm trí hướng về hơi thở
Sau khi mọi thứ đã chuẩn bị xong, bạn cần tiến vào trạng thái ổn định. Trước mắt bạn xem lại ngày hôm đó bạn có cảm xúc như thế nào? Có thể là một ngày bình lặng hoặc một ngày mệt mỏi, bực bội,…
Sau đó tự hỏi bản thân bạn đang cảm thấy như thế nào trong người? Tâm trạng của bạn ra sao?… Sau xem xét bản thân bạn hãy bỏ qua những phiền muộn nếu có để tập trung thiền định và nhất quán hơi thở. Bạn tập trung vào hơi thở ra và khoảng trống cuối hơi thở ra trước khi hít vào lại. Bạn có thể thở và hít thật chậm nếu lần đầu chưa quen với việc thiền. Ngoài ra, bạn cũng sử dụng app Hơi Thở Prana để tiện cho việc hít vào và thở ra theo nhịp.
Ứng dụng này có khoảng thời gian mặc định từ 6 tới 7 phút gì đó nhưng cũng có thể tăng chỉnh thời gian lâu hơn để thiền Vipassana. Điều quan trọng nhất để tâm trí hướng về hơi thở là sự tập trung, chúng ta hít vào rất nhanh và thở ra từ từ. Nếu không tập trung mà thở ra như bình thường thì sẽ bị hết hơi và nhịp thở không được hoàn thành.
⭐Thời gian hành thiền
Thời gian thực hiện thiền Vipassana phụ thuộc vào người tập luyện. Mỗi lần thiền có thể từ 15 phút đến 20 phút. Khi đã quen thuộc với trình tự thiền bạn có thể dành thời gian lâu hơn để tăng mức độ thành công.
⭐Những trường hợp áp dụng thiền Vipassana thành công
Thiền Vipassana là phương pháp giúp con người loại bỏ tham, sân, si, đây là nguồn gốc của mọi loại khổ đau. Những người hành thiền tu tập thường xuyên để thoát khỏi nguồn gốc của sự đau khổ và căng thẳng để tiến tới cuộc sống lành mạnh, hạnh phúc và giàu có hơn. Vì vậy có khá nhiều trường hợp để kiểm tra sự thành công của thiền Vipassana.
Năm 1975, thiền sư Goenkaji hướng dẫn khóa thiền ở những nhà tù Ấn Độ ở trung tâm thủ phủ Tiểu bang Rajasthan. Đây là lần đầu tiên có cuộc thử nghiệm như thế này trong lịch sử nhà tù ở Ấn Độ. Sau đó, thiền sư cũng tiến hành một khóa khác cho các nhân viên cảnh sát ở Trường huấn luyện của chính phủ. Năm 1977 một khóa học thứ hai được tổ chức tại nhà tù trung tâm Jaipur. Sau nhiều khóa học trải dài ở các cơ sở này người ta đều nhận thấy kết quả mỹ mãn.
Thái độ và cách cư xử của những người tham gia thay đổi theo hướng tích cực. Những vụ gây gổ, xích mích trong nhà tù cũng giảm dần. Theo báo cáo nghiên cứu của Rajasthan và Ahmedabad cho thấy những người phạm tội có thể thay đổi để trở thành người tốt trong xã hội.
Thầy Sayagyi U Ba Khin cũng là một thiền sinh được Ngài Goenkaji, ông chính là tấm gương thành công cho việc Thiền Vipassana. Sayagyi là lãnh đạo của nhiều cơ quan nhà nước, sau khi học khóa thiền của thiền sư Goenkaji ông ấy đã có nhiều thay đổi.
Ông thấu hiểu sâu sắc trách nhiệm, luật lệ và đạo đức theo một ý nghĩa cao cả hơn. Ông cũng tập luyện lâu dài và hướng dẫn thành công cho những người đồng nghiệp, nhân viên cơ quan nhà nước đang làm việc chung cùng ông ấy. Qua đó, công việc của những người được truyền dạy thiền Vipassana đã tăng hiệu suất làm việc, sự suy đồi trong bộ máy nhà nước cũng bị loại trừ hoàn toàn.
Tại cơ quan nội vụ của chính quyền Rajasthan cũng có hiệu quả tương tự khi các quan chức nòng cốt đã tham gia vào các khóa thiền Vipassana. Từ đó công việc của họ được hoạt động đồng bộ, giải quyết nhanh chóng, những người làm việc cùng nhau cũng phát triển những mối quan hệ tốt đẹp.
Các viện nghiên cứu thiền Vipassana cũng có những minh chứng cho kết quả tích cực trong lĩnh vực giáo dục, kinh doanh, sức khỏe, cai nghiện,…
⭐Hỏi đáp về thiền Vipassana
⭐Những nơi nào dạy hành thiền Vipassana?
Ngoài tự luyện tập hành thiền tại nhà bạn cũng có thể luyện tập thiền ở những cơ sở như:
- Thiền vipassana Hồng Trung Sơn tại chùa Hồng Sơn Trung tại xã Nam Cát Tiên, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai.
- Khóa thiền 10 ngày chùa Lộc Uyển Đà Lạt.
- Tịnh xá Ngọc Thành, đường 41, khu phố 6, phường Linh Đông, quận Thủ Đức, TP.HCM
Bạn có thể đăng ký tập luyện tại các trung tâm UCENLIST được chấp nhận bởi Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam và thiền sư S.N Goenka Ấn Độ. Hai cơ sở là:
- Trung tâm UCENLIST – cơ sở 1, Đội 2, thôn Minh Tân, xã Minh Trí, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.
- Trung tâm UCENLIST – cơ sở 2, ấp Trại Đèn, xã Phước Hiệp, huyện Củ Chi, TP.HCM.
⭐Thiền Vipassana kéo dài bao lâu?
Thiền Vipassana tối thiểu 10 ngày để người luyện tập có thể hiểu về nền tảng và vấn đề cốt lõi của phương pháp. Thông thường các khóa học thiền Vipassana cũng kéo dài ít nhất 10 ngày. Trong thời gian này những thiền sư giảng dạy và thực hành đầy đủ các phương pháp giúp bạn có thể tập luyện mỗi ngày sau này.
Nếu bạn tập luyện thiền Vipassana dưới 10 ngày thì không có đủ thời gian để lắng đọng thân tâm và có thể gây ảnh hưởng tới tinh thần vì bạn chưa được chữa lành hoàn toàn. Ban đầu những thiên sư cũng thử nghiệm với thời gian ngắn hơn để phù hợp với cuộc sống hiện đại nhưng nó không đạt hiệu quả cao.
⭐Nên tập thiền Vipassana bao lâu một ngày?
Thực hành thiền mỗi ngày khoảng 15 tới 20 phút hoặc nhiều hơn nếu như bạn có quyết tâm và mong muốn thành công cao. Bạn cũng có thể kéo dài thời gian hành thiền hoặc cả ngày như trong các khóa học nếu có thời gian rảnh.
Ban đầu bạn nên tập thiền trong 15 phút để làm quen, sau khi đã thuần thục hơn bạn có thể tăng dần. Quan trọng nhất là người hành thiền tại gia có thể tự đặt mục tiêu và thử thách tùy ý.
⭐Nếu không thể ngồi xếp bằng thì có hành thiền được không?
Bạn vẫn có thể hành thiền bình thường nếu không thể ngồi xếp bằng vì lý do sức khỏe hoặc chấn thương. Bạn có thể ngồi trên ghế sau cho thoải mái nhất nhé!
⭐Làm sao biết bạn có khả năng hành thiền?
Hành thiền Vipassana đề cao sự im lặng cao quý. Người hành thiền cũng cần có sức khỏe vừa phải về thể xác và tinh thần. Đặc biệt là bạn có đủ quyết tâm và cố gắng hành thiền. Thiền Vipassana phù hợp với mọi người và không khó khăn khi thực hiện. Chỉ cần bạn đủ kiên nhẫn và chăm chỉ thì bạn sẽ gặt hái được thành công.
Ban đầu việc hành thiền có thể khó khăn và khắt khe nhưng khi đã quen thuộc thì bạn sẽ quen dần. Nếu hành thiền với nhiều thiền sinh khác thì bạn có thể có nhiều đồng lực hơn bình thường.
⭐Những ai không nên tham dự khóa thiền?
Với những ai có sức khỏe quá yếu không thể ngồi tập trung lâu thì không nên hành thiền Vipassana bởi không hiệu quả. Ngoài ra, những ai gặp phải những trở ngại về tâm lý quá nặng hoặc tâm thần thì không nên tham gia.
⭐Chi phí khóa thiền là bao nhiêu?
Đa số các khóa thiền Vipassana đều không có phí hoặc thiền sinh có thể đóng góp tự nguyện. Nếu có chi phí chỉ là một khoản nhỏ để phục vụ di chuyển tới địa điểm học thiền. Vào cuối khóa thiền, bạn cũng có thể đóng góp tùy vào lòng hảo tâm của mình.
⭐Phụ nữ mang thai có thể Thiền Vipassana không?
Những phụ nữ mang thai đều có thể tham gia vào thiền định và sẽ nhận được những kết quả hữu ích cho thai kỳ. Việc tập luyện thiền Vipassana giúp người mang thai có sự yên tĩnh và thư thái trong quá trình mang thai. Qua đó, người mang thai cũng giảm được những đau đớn và khó chịu.
⭐Tại sao phải hành thiền trong im lặng?
Việc hành thiền trong im lặng là điều bắt buộc. Người tập thiền lấy im lặng về những việc làm, lời nói và ý nghĩ. Tại các khóa học, người thiền không được liên lạc với những người cùng thiền chung mà chỉ tập trung vào quan sát và suy nghĩ cho bản thân. Những thiền sinh có thể liên lạc ban tổ chức nếu có những nhu cầu hay thắc mắc. Ngày thứ 10 họ mới được nói chuyện và quay lại cuộc sống thường ngày.
⭐Thiền Vipassana có chữa được những căn bệnh về thể xác, tinh thần hay không?
Thiền Vipassana sẽ giúp chữa lành những căn bệnh, phát sinh từ sự xáo trộn nội tâm. Khi thiền định bạn có thể sắp xếp lại những xáo trộn trong tinh thần và cơ thể thì những căn bệnh có thể giảm dần hoặc hết. Tuy nhiên, với những ai học thiền Vipassana chỉ để chữa bệnh thì sẽ không công hiệu do không loại bỏ được những âu lo, năng lượng xấu từ những tác động bên ngoài.
⭐Trầm cảm có chữa hết sau khi thiền Vipassana?
Việc thiền Vipassana có thể giảm bớt tình trạng trầm cảm nhưng nếu tình trạng quá nặng thì sẽ không được kết quả như mong đợi. Việc thiền định giúp bạn thay đổi những suy nghĩ tiêu cực thành tích cực, tinh thần nhẹ nhàng giảm bớt áp lực và căng thẳng.
⭐Không phải là Phật tử thì có thể tập thiền Vipassana không?
Thiền Vipassana là một nghệ thuật sống nên ai thuộc tôn giáo nào cũng có thể tham gia khóa thiền. Những gì Đức Phật đã giảng dạy cũng mong muốn con người có cuộc sống tốt lành cho mọi người.
⭐Vì sao phải thiền Vipassana trong 10 ngày?
Các khóa học thiền thường được học hành và tập luyện trong 10 ngày. Nếu tập ngắn hơn thì bạn không thể học được trọn vẹn những phương pháp Vipassana. Sau khi học thiền xong bạn có thể tự tập luyện mỗi ngày để đạt được những thành công trong cuộc đời.
Thiền Vipassana giúp con người thay đổi tâm tính và hướng tới một cuộc sống tốt đẹp hơn. Thiền định tốn nhiều công sức và thời gian mới có thể đạt được những hiệu quả rõ rệt. Chúng tôi hy vọng bạn có thể luyện tập và gặt hái được thành công.